Zbiór powstał u schyłku lat 90-tych XX wieku w ramach naukowego projektu badawczego Hanny Palskiej pn. "Przemiany stylów życia Polaków. Zmiana społeczna i nowe możliwości wyboru”. Celem badań było zidentyfikowanie klasy średniej poprzez jej kulturową specyfikę (przemiany stylów życia) w odniesieniu do biednych, którzy badani byli przez prof. Elżbietę Tarkowską kilka lat wcześniej. Palską interesowało życie codzienne ludzi żyjących w biedzie i w dostatku, a także sposób dziedziczenia starych lub przejmowania nowych wzorów i wartości oraz strategii życiowych. Badaczka starała się uchwycić to, co dla badania stylu życia podstawowe: sposób, w jaki coś się odbywa ze względu na dokonane wybory. Wyraźne są zatem w projekcie inspiracje pracami prof. Andrzeja Sicińskiego.
Jednostkę badawczą stanowiła rodzina żyjąca w dostatku ze względu na wysoki poziom dochodów (w czasie trwania badań nie mniej niż 3000 złotych na osobę w rodzinie) i konsumpcji (wyraziste oznaki statusu). Chodziło o tych, którzy mogą być definiowani jako przedstawiciele zamożnej klasy średniej, ale nie wąsko rozumianej elity ekonomicznej. W badaniu wzięli więc udział:
1) właściciele (13 rozmówców) – zawdzięczający sukces posiadaniu środków produkcji, w tym np. właściciel zakładu pogrzebowego (m/1), właścicielka butiku (a/1), dwóch właścicieli firm instalacji elektrycznych (a/2; b/1),
2) menedżerowie (11 osób) – wysoko ulokowani w hierarchii władzy lub zarządzania, kierownicy wysokiego szczebla, np. dyrektorka przedstawicielstwa dużej firmy zagranicznej (u/1), dyrektor w dużej spółce medialnej (k/1), wyższy urzędnik w ministerstwie (h/1), etc.
3) profesjonaliści (12 rozmówców) – wolne zawody: adwokaci, naukowcy, twórcy, lekarze, prawnicy, dziennikarze, tłumacze, artyści, ale też specjaliści techniczni, np. architekci, programiści.
4) "przypadki egzotyczne" – niemieszczące się w poprzednich grupach osoby o wysokich dochodach i dystynktywnym stylu życia, np. emeryt pomagający w prowadzeniu domu (n/2), kobiety wychowujące dzieci i prowadzące dom (c/1; x/2; v/2; j/2); studentka (f/2).
Litery alfabetu pozwalają odnieść te przypadki do oznaczonych tymi samymi literami ich partnerów życiowych.
Miejsce zamieszkania rozmówców: 25 uczestników badań mieszkało w wielkim mieście powyżej pół miliona mieszkańców, 4 osoby to mieszkańcy dużych miast, 7 osób było mieszkańcami podmiejskich miejscowości, 4 osoby to mieszkańcy małych miast, z kolei na wsi mieszkały w chwili realizacji wywiadu 3 osoby.
***
Na zbiór składa się 35 transkrypcji wywiadów, nie zachowały się ani nagrania, ani też elektroniczne (edytowalne) wersje. Transkrypcje w 24 przypadkach uzupełnione są kartą rodziny (tj. najczęściej w postaci tabeli: imiona członków rodziny, stopień pokrewieństwa, rok urodzenia, wykształcenie, zawód, miejsce pracy), oraz dodatkowo opisem sytuacji wywiadu (tj. notatka z realizacji wywiadu – opis badanej rodziny i okoliczności wywiadu, sporządzany dla rodziny, nie dla poszczególnych wywiadów).
W ramach projektu badawczego zrealizowano ponadto kilka innych wywiadów, które oznaczone i opisane zostały w następujący sposób w podstawowej publikacji, która zbierała i przedstawiała wnioski z analizy (Bieda i dostatek):
aa/1 – ekonomista – pracownik naukowy
bb/1 – dyrektor w dużej firmie
cc/1 – właściciel małej firmy, sklepu spożywczego i baru
dd/1 – właściciel kantoru
ee/1 – dziennikarka w modnych pismach kobiecych
ff/1 – wielokrotny gracz i zwycięzca w teleturniejach telewizyjnych
Niemniej jednak w niniejszej kolekcji brakuje transkrypcji z tych wywiadów, nie zachowały się również ich nagrania.
Uzupełnieniem zbioru są dyspozycje metodologiczne dotyczące prowadzenia wywiadów.
___
Title: Changes in Poles' Lifestyles
Description: The dataset was created in late 1990s as part of Hanna Palska’s research project entitled ‘Changes in Poles’ Lifestyles: Social Change and the New Choices.’ The project sought to identify the middle class through its cultural specificities (lifestyle changes) in relation to the poor citizens, who had been studied by Prof. Elżbieta Tarkowska a few years earlier. Palska was interested in the everyday life of people living in poverty and in prosperity, as well as the way of inheriting old patterns, values, and life strategies or acquiring new ones. The researcher attempted to capture the essentials of a lifestyle study, i.e. the way things are done as a consequence of previous choices. In this sense, the project was clearly inspired by the works of Prof. Andrzej Siciński.
The research unit was a family living in prosperity in terms of high income level (during the study, this was at least PLN 3,000 per capita in the family) and level of consumption (clear signs of status). The idea was to study those who could be defined as representatives of the affluent middle class rather than the economic elite in the narrow sense. Therefore, the study covered the following groups:
1) owners (13 respondents) – those interviewees owed their success to owning means of production; this group included, for instance, a funeral director (m/1), an owner of a clothes boutique (a/1), two owners of businesses dealing with electric installations (a/2; b/1);
2) managers (11 respondents) – people with a high rank in the hierarchy of power or management, top-level executives, e.g. a director of a representative office of a large foreign company (u/1), a director in a large media company (k/1), a senior official in a ministry (h/1), etc.
3) professionals (12 respondents) – free professionals: attorneys, scholars, authors of creative work, medical doctors, lawyers, journalists, translators, artists, but also technical specialists such as architects or programmers.
4) ‘exotic cases’ – people who did not fit into the previous groups but had a high income and a distinctive lifestyle, for instance a retired man helping to run a home (n/2), women raising children and running their households (c/1; x/2; v/2; j/2), or a university student (f/2).
The letters of the alphabet signify a reference to the respondents’ life partners marked with the same letters.
The interviewees’ places of residence were as follows: 25 participants lived in a big city of over half a million inhabitants, 4 respondents came from large cities, 7 lived in suburban towns, 4 were inhabitants of small towns, while 3 respondents lived in a village at the time of the interview.
The dataset contains 35 interview transcripts and additional materials.
