Zbiór Młodzi i pandemia zawiera materiały zbierane przez Interdyscyplinarny Zespół Badań nad Dzieciństwem Uniwersytetu Warszawskiego w ramach trzech projektów badawczych: dwóch już zakończonych, Dziecięce Archiwum Pandemii i Zmiana. Dziecięce doświadczenie pandemii, oraz trwającego Pandemiczne i postpandemiczne światy dzieci.
Jako zespół badawczy zakładamy, że w sytuacji kryzysowej dotykającej wszystkich obywateli głosy dzieci powinny zostać wysłuchane i uwzględnione. Pozwoli to lepiej zrozumieć różne oblicza pandemii. Nasze projekty mają na celu więc zbadanie doświadczeń i opinii dzieci na temat pandemii COVID-19 z perspektywy badań nad dzieciństwem (childhood studies). Jest to dziedzina, której celem jest eksplorowanie kwestii związanych z dzieciństwem w różnych kontekstach i skupienie na doświadczeniach samych dzieci, traktowanych jako kompetentne osoby, mające wpływ na rzeczywistość i wyrażające własne opinie.
1. W połowie marca 2020 roku, tuż po zamknięciu szkół, zaczęłyśmy zbierać prace dzieci tematycznie związane z pandemią i prezentujemy je w ramach Dziecięcego Archiwum Pandemii (https://mip.uw.edu.pl/projekty/dzieciece-archiwum-pandemii/o-archiwum/). Za pośrednictwem mediów społecznościowych i dzięki pomocy znajomych rodziców, dziennikarek/dziennikarzy i nauczycielek/nauczycieli udało się nam zebrać kilkadziesiąt różnych prac, głównie rysunków, kolaży i fotografii, ale także listów, pamiętników, czy tekstów piosenek.
Pandemia zmieniła życie społeczne. Na razie trudno jeszcze powiedzieć, jakie będą długofalowe skutki tych zmian. Uległo im nie tylko życie dorosłych, ale też dzieci, które nagle musiały przejść na zdalną edukację, nie mogły swobodnie wychodzić z domu, spotykać się z kolegami i koleżankami, czy z dziadkami. Dzieci, podobnie jak dorośli, mogły doświadczać w tym czasie poczucia niepewności, lęku, złości, ale też radości i nadziei.
Dziecięce archiwum pandemii jest projektem zamkniętym.
2. Projekt Zmiana. Dziecięce doświadczenie pandemii miał na celu zbadanie, jak dzieci w wieku przedszkolnym doświadczają zmian związanych z pandemią. Chciałyśmy się dowiedzieć, jak dzieci, które jeszcze nie zaczęły szkoły, widzą swoją rolę w tej sytuacji, jak rozumieją pandemię COVID-19, jakie znaczenia jej nadają, jak postrzegają zmiany, które spowodowała w ich życiu.
Projekt prowadzony był podczas codziennej pracy przedszkola, we współpracy pomiędzy dziećmi i nauczycielkami. Dzieci brały w nim udział dobrowolnie. Zostały poinformowane o tym, czemu służy projekt i do czego będą wykorzystane treści, które stworzą. Rodzice otrzymali ulotki informacyjne. Rodzice i dzieci wyrażali zgodę na udział na specjalnych formularzach.
Działania w projekcie obejmowały różne aktywności, grupowe i indywidualne. Były to rozmowy o uczuciach i rysowanie emocji związanych z pandemią; rozmowy na temat treści naukowych przeznaczonych dla dzieci; rysunki świata po pandemii; wynalazki, z których niektóre również miały związek z pandemią; wypowiedzi na temat świata po pandemii. Powstały galeria prac oraz audioteka.
Dzieci nie tylko były pytane, ale też same mogły zadawać pytania. Zostały zgromadzone pytania do osób, które mogą podzielić się wiedzą na temat koronawirusa.
Projekt prowadzony był od marca do czerwca 2021 r. przez: badaczki z Interdyscyplinarnego Zespołu Badań nad Dzieciństwem, kadrę nauczycielską z Przedszkola Miejskiego nr 16, nr 1 i nr 8 w Pruszkowie.
3. Projekt Pandemiczne i postpandemiczne światy dzieci ma na celu analizę zmian w społeczeństwie, jakie dokonały się w związku z pandemią COVID-19 z perspektywy małych dzieci i zobaczenie, jak odzwierciedlają się one w dziecięcych: wspomnieniach, rozumieniu obecnej sytuacji i wyobrażeniach na temat przyszłości.
To badanie pozwoli uchwycić istotny moment w życiu społecznym z perspektywy grupy społecznej, która jest słabo zbadana i bardzo rzadko reprezentowana. Będzie ono częścią intensywnie rozwijanego pola badań nad społecznymi konsekwencjami pandemii COVID-19; konsekwencje te badane będą z punktu widzenia przedstawicieli grupy społecznej licznej, ale rzadko słuchanej.
Badanie pozwoli dalej rozwijać badania nad dzieciństwem w Polsce i zabierać głos w dyskusjach naukowych prowadzonych w tym obszarze na tematy takie jak sprawczość dziecięca, głos dzieci, działanie polityczne, dekolonizacja dzieciństwa, prawa dzieci.
Projekt Pandemiczne i postpandemiczne światy dzieci prowadzony jest od lipca 2022 r., przewidziane zakończenie: czerwiec 2025 r.
Więcej o projektach na stronie: mip.uw.edu.pl.
